Όταν αναφερόμαστε στον καρκίνο του στόματος εννοούμε τις κακοήθειες σε ολόκληρη τη στοματική κοιλότητα, η οποία περιλαμβάνει το άνω και κάτω χείλος, τον βλεννογόνο της παρειάς, το μπροστινό τμήμα της γλώσσας, τα ούλα, την βάση του στόματος (κάτω από την γλώσσα), την σκληρά υπερώα, και την περιοχή ακριβώς πίσω από τους φρονιμίτες. Στην περιοχή της στοματικής κοιλότητας, εκτός από καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους μπορούν να αναπτυχθούν διαφόρων ειδών παθολογίες, από οξείες και χρόνιες φλεγμονές μέχρι συμπτώματα συστηματικών παθήσεων με αποτέλεσμα τα συμπτώματα, όπως και οι πιθανές θεραπείες να ποικίλλουν. Όταν πρόκειται για καρκίνο του στόματος, η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπισή του είναι βασικότατο στοιχείο για την επιτυχημένη θεραπεία του.
Καρκίνος της στοματικής κοιλότητας: ποια τα συμπτώματα του
Ο καρκίνος στα χείλη και ο καρκίνος στη γλώσσα είναι οι πιο συχνές μορφές κακοήθειας που εμφανίζονται στη στοματική κοιλότητα. Στις υπόλοιπες του στόματος η εμφάνιση κακοήθειας είναι εξαιρετικά σπάνια και χρήζει εξατομικευμένης αντιμετώπισης.
- Καρκίνος στα χείλη
Ο καρκίνος στα χείλη εμφανίζεται με ογκόμορφους σχηματισμούς, που επιμένουν πάνω από 3 εβδομάδες, αλλάζοντας την μορφή των χειλέων, ενώ συχνά αιμορραγούν. Μπορεί να αφορούν προ-κακρκινοματώδεις εξαλλαγές ή επιθετικές μορφές καρκίνου. Η θεραπεία για τον καρκίνο στα χείλη είναι σχεδόν πάντα η χειρουργική του αφαίρεση και η αποκατάσταση των ελλειμμάτων που δημιουργούνται με τεχνικές της πλαστικής επανορθωτικής χειρουργικής.
- Καρκίνος στη γλώσσα
Στην γλώσσα και στην βάση του στόματος μπορεί δυστυχώς να δημιουργηθούν επιθετικού τύπου καρκίνοι. Το βασικότερο στοιχείο αυτών δεν είναι τόσο το μέγεθός τους, όσο η διήθησή τους στο βάθος της γλώσσας. Η πιθανότητα μετάστασης στους λεμφαδένες του τραχήλου (λαιμού) είναι δυστυχώς μεγάλη. Μετά την ταυτοποίηση του όγκου και την σταδιοποίηση της νόσου ακολουθεί σχεδόν πάντα η χειρουργική αφαίρεση της βλάβης σε συνδυασμό με την αφαίρεση των λεμφαδένων του τραχήλου (λαιμού) ή αλλιώς λεμφαδενικός καθαρισμός. Η αποκατάσταση των ελλειμμάτων που δημιουργούνται μετά την αφαίρεση των όγκων αυτών, είναι καθοριστικής σημασίας για μια ικανοποιητική λειτουργική και αισθητική κατάσταση.
Οι αιτίες για τον καρκίνο στο στόμα
Οι συχνότερες αιτίες (προδιαθεσικοί παράγοντες) για τον καρκίνο στην στοματικής κοιλότητας είναι:
Αν ανήκετε στους χρόνιους καπνιστές ή καταναλώνετε τακτικά περισσότερα από 2-3 αλκοολούχα ποτά την ημέρα, καλό είναι να μην αγνοείτε την εμφάνιση μέσα στο στόμα πληγών, ογκιδίων ή διογκώσεων, την ανάπτυξη λευκών, ερυθρών ή μελανών πλακών, όπως και οποιαδήποτε αδιευκρίνιστη αιμορραγία.
Πως προκύπτει η διάγνωση για τον καρκίνο στο στόμα
Η διάγνωση των όγκων της στοματικής κοιλότητας γίνεται μετά την λήψη ιατρικού ιστορικού και την κλινική εξέταση του ασθενούς, η οποία περιλαμβάνει ρινο-φαρυγγο-λαρυγγοσκόπηση και εξέταση της στοματικής κοιλότητας και του στοματο-φάρυγγα. Ο θεράπων ιατρός μπορεί να ζητήσει απεικονιστικό έλεγχο μέσω μαγνητικής ή/ και αξονικής τομογραφίας. Η τελική διάγνωση δίδεται πάντα μετά την λήψη βιοψίας, είτε με τοπική, είτε με γενική αναισθησία. Σε όγκους της στοματικής κοιλότητας η βιοψία γίνεται συνήθως υπό τοπική αναισθησία στον χώρο του ιατρείου. Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να γίνει και κυτταρολογική εξέταση μέσω παρακέντησης με λεπτή βελόνη (FNA).
Ποια είναι η θεραπεία για τον καρκίνο της στοματικής κοιλότητας;
Η θεραπεία των όγκων της στοματικής κοιλότητας εξαρτάται καταρχήν από την φύση (ιστολογική) του όγκου. Η πλειονότητα των καρκίνων της στοματικής κοιλότητας ανάλογα με την θέση τους και το στάδιο της νόσου, μπορεί να λάβουν είτε χειρουργική, είτε φαρμακευτική (χημειοθεραπεία), είτε ακτινο-θεραπεία, είτε κάποιον συνδυασμό των παραπάνω θεραπειών.
Ο καρκίνος της γλώσσας (ακανθοκυτταρικό ή πλακώδες καρκίνωμα) αντιμετωπίζεται συνήθως μέσω χειρουργικής αφαίρεσης και ταυτόχρονο λεμφαδενικό καθαρισμό τραχήλου (σύστοιχα με την βλάβη της γλώσσας ή και αμφοτερόπλευρα). Η επίτευξη "καθαρών" (ελεύθερων νόσου) χειρουργικών ορίων εκτομής και η εκτέλεση ενός άρτιου τεχνικά λεμφαδενικού καθαρισμού στον τράχηλο είναι βασικά συστατικά μιας επιτυχημένης θεραπείας.
Μετά τη χειρουργική αφαίρεση του καρκίνου στο στόμα μπορεί να ακολουθήσει ακτινοθεραπεία ή και χημειοθεραπεία. Η μετεγχειρητική παρακολούθηση των ασθενών συνίσταται για την πρώτη πενταετία, στην αρχή κάθε 3 μήνες και εν συνεχεία 2 φορές ανά έτος.